Minggu, 08 Mei 2016

MENGGALI POTENSI CAGAR BUDAYA SITUS WALANAE (3)


Asal Muasal Sungai Walennae di Soppeng Sulawesi Selatan
(Cerita dalam Bahasa Bugis)
Assalenna Salo’ Walennae
Riolo, riseddi bulu engka seddi makkalabiningeng tuo, yaro atuo-tuongenna madece-decemua. iyarosipangngulungenge engka ambo’na, indo’na, na engkato ana’ makkundrainna seddi, asenna walennae. Esso-essona ye lapong ambo massappa aju tunung ri ale’e nappa natiwi ri kotae nabalui. Yaro indo’na jama-jaman ess-essona mannasumi. Na ye lapong ana’ iwalennae rippe ja’sipa’na na maella-kella toppa. De’namitta ye sipangngulungenge mancajini tau peddi aregga wadding dipau atuo-tuongenna pede maperrini kasi. Wettunna kasi pede’ maperri atuo-tuongenna, ye lapong ambo laoni massompe rikamponna taue, bara’ koengkani matu lisu engkamu dalle napoleang na mancaji madeceng-decengmu atuo-tuongenna matu, de’na namapeddi banssana makkukue. Siponganna lapong ambo lao somppe, lapong indo’na kasi sambei massappa aju tunung rialee. Sipongnna kasi atuo-tuonganna pede mapeddini, ye lapong indo’ mattajeni bara’ ana’na walennae pede madeceng-decengni bara’ lo’ni dua-duangngi indo’na massappa aju tunung, ne’ banna pede’ mancaji maella-kellai na pede’ makuttu to, de’na gaga jama-jamang lo’ najama.
Sitaunni laona lapong ambo, deppa na enggka karebanna. Engkana siddi wettu na engka kareba pole romai kede ye lapong ambo mateni riassomperenna ri kamponna taue. Nangkalinganna kareba majae, ye lapong indo pede messibabuani pa de’ni gaga lakkainna kasi. Yaro pede massi babuana pa an’na I walennae pede de’naelo riappoang. Engkana seddi wettu, ye lapong indo mappikkirini lo’i Ssalai ana makkundrainna calalena ko’matindro ni ritangngabennie.
Engkani wettu nateje-tajengge, laoniro kasi’ lapong indo de’nappau-pau riana’na nasalai bolae. Jokkaniro nalettu riwirinna tebbingge na me’ddui karodo na matei. Riele’e moto’ni ro ana’na, laoni rikamara’na indo’na naitani ranjanna indo’na na degagatau-tau naita. Iyatoro walennae nasappai indo’na, na de’naruntui. Nasappatoni aga ce’dde bolae ne’ de’ to naruntui. Kuniro nappammula terri nasaba de’na naitai indo’na, nasese’toni alena nasaba talliwa-liwani ri indo’na. kuniro nalari tongeng lettu ri ale’e na ta’terri-terri tongeng ne’ deto naruntui indo’na. lettu makku’kue yaro laleng nalaloie mancaji salo’ni, iyanaro salo’e makku’kue ritella “salo’ walennae”.